Geloven wordt soms zo voorspelbaar, alsof je eindeloos in dezelfde cirkels loopt. Zo was ik laatst met twee studenten aan het lezen over Martha en Maria. Je kent het waarschijnlijk wel: Martha is alleen maar druk met werken, terwijl Maria rustig bij Jezus zit. En ja hoor, we zeiden weer wat we altijd zeggen als we dit verhaal lezen. Willem en ik klaagden dat we zo weinig bidden, en dat we dit echt meer moeten doen. Maar Mark, die niet gelovig is, zegt dan ineens iets verrassends: “Ho eens even, met deze houding worden jullie juist een Martha. Nu maken jullie van bidden een zware taak op je to-do lijstje.” Bidden is helemaal geen taak, het betekent soms gewoon dat je lekker nikst in de aanwezigheid van God. Dat is een hele andere houding dan die ik nu heb. Mark merkt iets op dat ik nog nooit gezien heb, al heb ik dit verhaal al honderden keren gehoord. Hij zit namelijk nog niet vast in denkkaders en kijkt met een frisse blik. Hij kan nog verrast worden.
Ingesleten paden zijn een groot gevaar voor christenen. Als we iets geleerd hebben over God, hebben we vaak de neiging om dat in begrijpelijke one-liners te veranderen. Dan krijg je dus dat je als christen dezelfde clichés blijft herhalen. Het kan zelfs gevaarlijk zijn, als iemands beeld van God en de wereld daardoor langzaam uit balans raakt. We kunnen God alleen beter leren kennen, als we accepteren dat Hij voortdurend uit onze hokjes gaat breken. Als we ons laten verrassen.
Augustinus had dat mooi door, en hij beschreef God dan ook vooral met paradoxen: “Hij is de meest verborgene en de meest aanwezige.” God is goed verstopt, want je kunt Hem niet zien en Zijn aanwezigheid niet meten. Het is dan ook een fluitje van een cent om niet in Hem te geloven. Maar tegelijk is Hij er altijd en overal, en als je goed oplet, kun je voelen en zien hoe Hij door alles in deze wereld weerspiegeld wordt. “Hij is nooit nieuw, maar ook nooit oud.” God is niet nieuw te noemen, want Hij heeft altijd bestaan en verandert nooit. Maar oud wordt Hij ook nooit echt, want Hij blijft verbazen en verrassen. “Hij heeft niets nodig, maar verheugt zich in winst.” God is totaal onafhankelijk van ons en volmaakt gelukkig. En toch maakt het Hem blij als iemand naar Hem toe komt. Toch kan deze God verdriet voelen.
Geloven is geen eindeloze sleur, maar een constante ontdekkingstocht waarin je er telkens achter komt dat God toch weer groter en mysterieuzer is dan je dacht. Dus ga vooral eens van de gebaande paden af en volg dat kronkelpaadje. Dat lijkt misschien nergens heen te leiden, maar het zal je verbazen waar je uitkomt. En neem vooral iemand zoals Mark mee om de weg te wijzen.
